Dân tộc Sán Dìu ở Quảng Ninh sống tập trung nhiều ở huyện Vân Đồng và Cẩm Phả và sống xen kẽ với các cộng đồng người khác ở Đông Triều, Ba Chẽ,… Văn hóa của đồng bào Sán Dìu khá phong phú và có nhiều nét đặc sắc được thể hiện trong tập quán, lễ nghi và phong tục. Người Sán Dìu có nhiều lễ hội như lễ hội Đại phan, lễ cầu an, lễ cầu mùa, Tết Mười Tư,… Nhưng nét độc đáo nhất trong văn hóa của người Sán Dìu được thể hiện trong các lễ hội.
Để duy trì những giá trị văn hóa đó, Ngày hội Văn hóa tín ngưỡng của đồng bào Sán Dìu ở Vân Đồn được tổ chức với nhiều hoạt động tái hiện lại không gian văn hóa cộng đồng như giao lưu lát Soọng, lễ hát đối đón dâu, hát giao duyên, nghi lễ gieo gương trong lễ hội Đại phan.
Ngày hội văn hóa tín ngưỡng đồng bào dân tộc Sán Dìu – Hoạt động văn hóa cộng đồng thường niên
Trong 2 ngày 27 và 28/11, huyện Vân Đồn (Quảng Ninh) tổ chức Ngày hội Văn hóa tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Sán Dìu huyện Vân Đồn năm 2021 tại xã Bình Dân. Tại Ngày hội, một đám cưới cổ của người Sán Dìu đã được tái hiện. Cùng với nghi lễ cầu cho trời đất mưa thuận gió hòa.
Trước đó, Ngày hội văn hóa, thể thao dân tộc Sán Dìu năm 2018 có nhiều hoạt động thể thao như: Thi kéo co, đẩy gậy, đi cà kheo, bịt mắt bắt vịt, bịt mắt đập niêu. Ẩm thực dân tộc như: Thi gói bánh lá hẹ, bánh bạc đầu; thi trưng bày mâm cỗ cúng của người Sán Dìu; giao lưu hát Soọng cô, lễ hát đối đón dâu, hát giao duyên; xem các thầy cúng thực hiện nghi lễ leo gươm trong lễ hội Đại phan. Đây là lần đầu tiên một ngày hội văn hóa thể thao của người Sán Dìu được tổ chức trên địa bàn huyện Tiên Yên.
Hoạt động dự kiến tổ chức trong Ngày hội nhằm mục đích duy trì nét đẹp văn hóa truyền thống
Sáng ngày 28/11, là thời gian diễn ra phần Hội của buổi lễ. Tại đây chương trình nghệ thuật diễn xướng hát Sọong cô, múa hành quang, lễ dựng cây phan (cây nêu); lễ lội than, lễ leo dao và một số trò chơi dân gian, thu hút nhiều người dân, du khách tham gia. Khi leo chân trần qua 12 lưỡi dao, lên đỉnh câu nêu; nghi lễ cầu trời cho mưa thuận, gió hòa của các thầy Mo mới chính thức bắt đầu
Lễ hội nhằm duy trì, khôi phục các nét văn hóa truyền thống tốt đẹp. Các phong tục tập quán đặc sắc của cộng đồng dân tộc Sán Dìu trên địa bàn huyện. Từ đó góp phần bảo tồn, giữ gìn, tôn vinh các giá trị truyền thống tiêu biểu. Giúp người dân tìm hiểu thêm về lịch sử, giá trị truyền thống của cộng đồng người Sán Dìu. Đồng thời, tăng cường tình đoàn kết các dân tộc trên địa bàn huyện. Đây cũng là sự kiện huyện Vân Đồn cụ thể hóa chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về các giải pháp kích cầu du lịch thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19.
Lễ hội cũng phục dựng một nghi lễ đám cưới truyền thống của Sán Dìu. Với màn thách cưới của nhà gái và đáp lễ của nhà trai bằng làn điệu Sọong cô; nghi lễ cầu trời cho quanh năm mưa thuận gió hòa; mùa màng tốt tươi của các thầy Mo, cùng các phong tục truyền thống khác.
